Chỉ số SPF, PA là gì? Giải mã chỉ số kem chống nắng: SPF và PA

Trong thời đại ngày nay, việc chăm sóc da không chỉ dừng lại ở việc làm sạch và dưỡng ẩm mà còn bao gồm cả việc bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Tại Việt Nam, với khí hậu nhiệt đới nắng nóng quanh năm, kem chống nắng trở thành một “vật bất ly thân” trong túi xách của nhiều người. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về chỉ số kem chống nắng và cách lựa chọn sản phẩm phù hợp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về chủ đề này, giúp bạn tự tin bảo vệ làn da dưới ánh nắng gay gắt.

Hiểu về tia UV và tác hại của chúng

Tia UV, hay còn gọi là tia cực tím, là một loại bức xạ điện từ có trong ánh sáng mặt trời. Mặc dù tia UV chỉ chiếm một phần nhỏ trong phổ ánh sáng mặt trời, nhưng chúng lại có tác động mạnh mẽ đến sức khỏe con người, đặc biệt là làn da.

Phân loại tia UV

Có ba loại tia UV chính: UVA, UVB và UVC. Tuy nhiên, UVC hầu như bị tầng ozone hấp thụ hoàn toàn nên không đến được Trái Đất. Hai loại tia UV mà chúng ta cần quan tâm nhất là UVA và UVB.

Tia UVA (bước sóng 320-400nm):

• Chiếm khoảng 95% tia UV đến Trái Đất.
• Có khả năng xuyên qua mây mù, kính cửa sổ.
• Thâm nhập sâu vào lớp hạ bì của da.
• Gây ra các tác hại lâu dài như lão hóa da, nếp nhăn, nám, tàn nhang, ung thư da.
• Góp phần làm suy yếu hệ thống miễn dịch của da.

Tia UVB (bước sóng 290-320nm):

• Chiếm khoảng 5% tia UV đến Trái Đất.
• Bị tầng ozone hấp thụ một phần.
• Tác động chủ yếu lên lớp thượng bì của da.
• Gây ra cháy nắng, bỏng rát, đỏ da.
• Góp phần gây ung thư da.

Tác hại của tia UV đối với da

Ung thư da: Tiếp xúc quá mức với tia UV là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư da, bao gồm ung thư biểu mô tế bào đáy, tế bào vảy và ung thư hắc tố. Tia UV phá hủy DNA trong tế bào da, làm tăng nguy cơ phát triển các tế bào ác tính. Đặc biệt, ung thư hắc tố có khả năng di căn cao, gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện sớm. Điều này nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc bảo vệ da khỏi tia UV để giảm thiểu nguy cơ ung thư..

Lão hóa da: Tia UVA xâm nhập sâu vào da, phá hủy collagen và elastin – hai protein thiết yếu giúp da săn chắc và đàn hồi. Sự suy giảm các protein này dẫn đến nếp nhăn, chùng nhão và các dấu hiệu lão hóa sớm. ..

Cháy nắng: Tia UVB gây tổn thương DNA trong tế bào da, dẫn đến hiện tượng cháy nắng với các triệu chứng đỏ rát, viêm và bong tróc. Cháy nắng không chỉ gây đau đớn mà còn tăng nguy cơ ung thư da trong tương lai. Sử dụng kem chống nắng có SPF phù hợp giúp giảm thiểu tổn thương do tia UVB gây ra và bảo vệ da khỏi các nguy cơ lâu dài..

Nám, tàn nhang: Tia UV kích thích sự sản sinh melanin – sắc tố bảo vệ da. Tuy nhiên, sản xuất melanin quá mức dẫn đến nám, tàn nhang và sạm da, đặc biệt ở những vùng tiếp xúc nhiều với ánh nắng. Để kiểm soát tình trạng này, việc chống nắng hằng ngày giúp giảm sự hình thành nám và tàn nhang.

Giải mã chỉ số kem chống nắng: SPF và PA

SPF (Sun Protection Factor – Chỉ số chống nắng)

Chỉ số SPF (Sun Protection Factor) là một thước đo khả năng bảo vệ da khỏi tác hại của tia UVB, loại tia cực tím gây cháy nắng và có thể dẫn đến ung thư da. Các thành phần trong kem chống nắng SPF hấp thụ tia UVB, chuyển hóa năng lượng của tia UV thành nhiệt năng, từ đó ngăn chặn chúng gây hại cho da.

Cách tính toán SPF: SPF (Sun Protection Factor) là chỉ số cho biết khả năng chống tia UVB của kem chống nắng. SPF càng cao, thời gian bảo vệ càng lâu. Tuy nhiên, không có kem chống nắng nào có thể chặn 100% tia UVB.

• SPF 15 chặn khoảng 93% tia UVB.
• SPF 30 chặn khoảng 97% tia UVB.
• SPF 50 chặn khoảng 98% tia UVB.

Chỉ số SPF được xác định bằng cách so sánh thời gian cần thiết để da bị cháy nắng khi sử dụng kem chống nắng với thời gian da bị cháy nắng khi không sử dụng kem chống nắng. Ví dụ, nếu da bạn thường bị cháy nắng sau 10 phút tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng, thì khi sử dụng kem chống nắng SPF 30, thời gian này sẽ được kéo dài gấp 30 lần, tức là 300 phút (hoặc 5 giờ). Tuy nhiên, con số này chỉ mang tính tương đối và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như loại da, cường độ ánh nắng, lượng kem sử dụng và tần suất thoa lại.

Những quan niệm sai lầm về SPF:

• SPF càng cao càng tốt: Nhiều người lầm tưởng rằng SPF càng cao thì khả năng bảo vệ càng tuyệt đối. Tuy nhiên, sự khác biệt về khả năng bảo vệ giữa SPF 30 và SPF 50 không quá lớn. Quan trọng hơn là lựa chọn SPF phù hợp với nhu cầu và thoa kem đúng cách.
• Chỉ cần thoa kem chống nắng SPF cao là đủ: Kem chống nắng chỉ là một phần trong chiến lược bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời. Bạn cần kết hợp với các biện pháp khác như đội mũ, đeo kính râm, mặc quần áo bảo hộ và hạn chế ra ngoài vào giờ cao điểm nắng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của SPF:

• Lượng kem sử dụng: Thoa quá ít kem chống nắng sẽ làm giảm hiệu quả bảo vệ.
• Tần suất thoa lại: Kem chống nắng cần được thoa lại sau mỗi 4 – 5 giờ hoặc sau khi bơi, đổ mồ hôi.
• Loại da: Những người có làn da nhạy cảm hoặc dễ bị cháy nắng cần sử dụng kem chống nắng có SPF cao hơn.
• Cường độ ánh nắng: Cường độ ánh nắng càng mạnh thì bạn càng cần sử dụng kem chống nắng có SPF cao hơn.

Bảng tham khảo chỉ số SPF:

PA (Protection Grade of UVA – Chỉ số bảo vệ UVA)

Cơ chế hoạt động

 PA là thang đo khả năng chống lại tia UVA của kem chống nắng, bảo vệ làn da trước những tổn hại lâu dài mà tia này gây ra, như lão hóa sớm, nám, tàn nhang và thậm chí là ung thư da. Các thành phần chống tia UVA trong kem chống nắng có cơ chế hấp thụ hoặc phản xạ các tia này, ngăn không cho chúng xâm nhập sâu vào da và phá hủy cấu trúc tế bào. .

Hệ thống xếp hạng PA

Hệ thống PA sử dụng ký hiệu dấu cộng (+) để biểu thị mức độ bảo vệ chống tia UVA. PA+ cung cấp mức bảo vệ cơ bản, PA++ là mức trung bình, PA+++ là mức cao và PA++++ là mức bảo vệ tối đa, phù hợp cho những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mạnh. Mỗi cấp độ PA thể hiện mức độ thời gian da có thể chống lại sự sẫm màu do UVA gây ra, giúp người dùng dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu bảo vệ da của mình..

Sự khác biệt giữa PA và PPD:

PA không phải là hệ thống duy nhất đánh giá khả năng chống tia UVA; còn có chỉ số PPD (Persistent Pigment Darkening) thường được dùng ở châu Âu và Nhật Bản. PPD cũng đo lường khả năng chống sạm da do tia UVA, nhưng thay vì dùng dấu cộng như PA, chỉ số này đo mức độ làm chậm sự sẫm màu của da. Cả PA và PPD đều mang lại thông tin quan trọng về mức độ bảo vệ UVA, nhưng hệ thống đo lường khác nhau phản ánh sự khác biệt trong quy chuẩn của từng khu vực

Tầm quan trọng của bảo vệ phổ rộng:

Tia UV từ mặt trời gồm cả tia UVA và UVB, mỗi loại đều gây tổn hại khác nhau cho da. Để bảo vệ toàn diện, bạn cần sử dụng kem chống nắng có khả năng bảo vệ phổ rộng (Broad Spectrum), tức là chống lại cả tia UVA lẫn UVB. Các thành phần phổ rộng như avobenzone, zinc oxide, và titanium dioxide được thêm vào để tăng cường bảo vệ da, ngăn ngừa cháy nắng, lão hóa và các nguy cơ về ung thư da. Khi lựa chọn kem chống nắng, hãy đảm bảo sản phẩm có nhãn “Broad Spectrum” để bảo vệ da hiệu quả nhất.

Bảng so sánh PA và PPD:

Lựa chọn kem chống nắng có chỉ số SPF và PA phù hợp là chìa khóa để bảo vệ da toàn diện khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Một lưu nhỏ cho bạn nên chú trọng chỉ số PA càng nhiều “+” đằng sau thì chống nắng càng tốt, SPF càng cao thì thời gian chống nắng càng lâu. Và hãy nhớ rằng, việc bảo vệ da là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự kết hợp của nhiều biện pháp. Kem chống nắng chỉ là một phần trong chiến lược bảo vệ da, bên cạnh việc che chắn, sử dụng quần áo bảo hộ và hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong giờ cao điểm.

FAQ: Những câu hỏi thường gặp

1. Chỉ số SPF bao nhiêu là đủ cho da người Việt Nam, cân nhắc điều kiện khí hậu và lối sống thường ngày?

Với khí hậu nhiệt đới gió mùa ở Việt Nam, chỉ số SPF 30 là phù hợp cho hầu hết mọi người trong các hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên, nếu bạn có làn da nhạy cảm, dễ bị cháy nắng hoặc tham gia các hoạt động ngoài trời kéo dài, bạn nên sử dụng kem chống nắng có SPF 50 trở lên.

2. Làm thế nào để phân biệt kem chống nắng “vật lý” và “hóa học” thông qua chỉ số và thành phần? Loại nào phù hợp hơn với làn da nhạy cảm của người Việt?

Kem chống nắng vật lý (hay còn gọi là kem chống nắng khoáng chất) thường chứa các thành phần như zinc oxide và titanium dioxide. Chúng hoạt động bằng cách tạo ra một lớp màng chắn trên bề mặt da, phản xạ tia UV. Kem chống nắng hóa học chứa các thành phần như oxybenzone, avobenzone, octinoxate, hoạt động bằng cách hấp thụ tia UV và chuyển hóa chúng thành nhiệt năng.

Nhìn chung, kem chống nắng vật lý thường dịu nhẹ hơn, ít gây kích ứng cho da nhạy cảm. Tuy nhiên, kem chống nắng vật lý thường để lại vệt trắng trên da, đặc biệt là với những người có làn da tối màu. Kem chống nắng hóa học thẩm thấu nhanh hơn, không để lại vệt trắng nhưng có thể gây kích ứng cho một số loại da.

Đối với làn da nhạy cảm của người Việt, bạn nên ưu tiên kem chống nắng vật lý hoặc kem chống nắng hóa học có công thức dịu nhẹ, không chứa hương liệu và chất bảo quản. Bạn cũng nên thử nghiệm sản phẩm trên một vùng da nhỏ trước khi sử dụng cho toàn mặt.

3. Nên lựa chọn kem chống nắng có kết cấu như thế nào để phù hợp với khí hậu nóng ẩm ở Việt Nam?

Với khí hậu nóng ẩm ở Việt Nam, bạn nên chọn kem chống nắng có kết cấu mỏng nhẹ, thấm nhanh, không gây bết dính hoặc nhờn rít. Kem chống nắng dạng gel, lotion hoặc emulsion là những lựa chọn phù hợp. Ngoài ra, bạn cũng nên chú ý đến khả năng chống nước và chống mồ hôi của sản phẩm.

4. Ngoài việc bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, kem chống nắng còn có những lợi ích nào khác cho làn da?

Ngoài việc ngăn ngừa cháy nắng và ung thư da, kem chống nắng còn có nhiều lợi ích khác cho làn da, bao gồm:

• Ngăn ngừa lão hóa da: Tia UV là một trong những nguyên nhân chính gây lão hóa da, gây ra nếp nhăn, đồi mồi và chảy xệ. Kem chống nắng giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, giúp da duy trì sự trẻ trung, căng mịn.
• Dưỡng ẩm cho da: Nhiều loại kem chống nắng hiện nay được bổ sung các thành phần dưỡng ẩm như hyaluronic acid, glycerin, giúp cấp nước và duy trì độ ẩm cho da.
• Làm đều màu da: Kem chống nắng giúp ngăn ngừa sự hình thành các vết thâm nám, tàn nhang, giúp da đều màu và sáng hơn.

5. “Broad Spectrum” (bảo vệ phổ rộng) có ý nghĩa gì trên nhãn kem chống nắng? Làm thế nào để biết kem chống nắng có thực sự bảo vệ phổ rộng?

“Broad Spectrum” trên nhãn kem chống nắng có nghĩa là sản phẩm có khả năng bảo vệ da khỏi cả tia UVA và UVB. Để đảm bảo kem chống nắng có thực sự bảo vệ phổ rộng, bạn nên kiểm tra kỹ thành phần của sản phẩm. Kem chống nắng phổ rộng thường chứa các hoạt chất chống tia UVA như avobenzone, zinc oxide, titanium dioxide,….

Sử dụng kem chống nắng hàng ngày là một bước quan trọng trong việc chăm sóc da và bảo vệ sức khỏe. Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về chỉ số kem chống nắng và cách lựa chọn sản phẩm phù hợp. Hãy nhớ rằng, việc bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời là một quá trình lâu dài và cần sự kiên trì. Hãy lựa chọn kem chống nắng phù hợp với loại da và nhu cầu của bạn, đồng thời kết hợp với các biện pháp bảo vệ khác như che chắn, đội mũ, đeo kính râm để bảo vệ làn da một cách toàn diện.